Pijnbestrijding
Tijdens je bevalling ervaar je pijnlijke weeën die ervoor zorgen dat de baarmoedermond zich opent. Deze krachtige samentrekkingen van de baarmoeder komen en gaan. Je hebt dus niet een continue pijn wanneer je aan het bevallen bent.
De duur en de ernst van de pijn wisselen tijdens een bevalling en verschilt per persoon. Meestal neemt de pijn toe naarmate de ontsluiting vordert. De weeën voel je meestal onderin de buik of in de rug, soms trekt het door naar de bovenbenen.
Gelukkig zijn er allerlei manieren om de pijn te verzachten. Zowel zonder als met medicatie en thuis of in het ziekenhuis.
Ontspanning en ademhaling
Als je het ritme van je ademhaling volgt, ben je minder gericht op de pijn. Dit helpt je te ontspannen en om de weeën beter op te vangen. Door geconcentreerd weeën ‘weg te zuchten’, kom je in een ritme waarbij je lichaam zelf stoffen aanmaakt die een pijnstillend effect hebben.
Verschillende ademhalingstechnieken kun je leren tijdens een zwangerschapscursus. Daarbij helpen zowel je verloskundige als kraamverzorgster je tijdens de bevalling met zuchten.
Tussen de weeën door heb je steeds even pauze. Gebruik die tijd om te ontspannen en je voor te bereiden op de volgende wee. Let op dat je niet verkrampt of je adem inhoudt als de pijn er weer aan komt. Probeer alle spanning los te laten en blijf rustig ademhalen.

Massage
Tijdens je bevalling kan het prettig zijn als je partner of de verloskundige je onderrug of schouders masseert. Massage kan helpen je spieren te ontspannen. Daardoor voel je je meestal ook rustiger. Het leidt je af van de pijn en voorkomt verkramping.
Warmte
Warmte werkt pijnstillend. Warmte tijdens je bevalling kun je toepassen door onder de douche te gaan, een bad te nemen of een kruik te gebruiken.
Pijnbestrijding met medicatie
Wanneer de pijn ondraaglijk is, is het mogelijk om door middel van medicatie de pijn te onderdrukken. Voor pijnbestrijding met medicijnen moet je naar het ziekenhuis toe. De reden hiervoor is dat je hartslag, bloeddruk en ademhaling moeten worden gecontroleerd bij toediening van medicijnen. Ook de conditie van je baby moet worden bewaakt . De apparatuur hiervoor is alleen in het ziekenhuis beschikbaar.
Het is afhankelijk van de situatie welke pijnbestrijding het best passend is. Dit heeft onder andere te maken met de snelheid van je bevalling en het aantal centimeters ontsluiting.
Voor meer informatie kun je deze folder lezen of tijdens het spreekuur vragen stellen.
Ruggenprik (epiduraal)
Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met een combinatie van verdovende medicijnen. De anesthesioloog brengt onder plaatselijke verdoving onderaan in je rug een naald aan. Daarbij moet je je rug bol maken en zo stil mogelijk blijven liggen of zitten. Via de naald wordt een dun, soepel slangetje in je rug gebracht. De naald gaat er weer uit en het slangetje blijft zitten. Door dit slangetje krijg je tijdens de hele bevalling pijnstillende medicijnen toegediend. Na 15 minuten voel je de verdoving.
Voordelen van een ruggenprik:
- De meeste vrouwen voelen weinig pijn meer tijdens de weeën.
- De ruggenprik werkt beter dan een injectie met pethidine of een pompje met remifentanil.
- Je wordt niet slaperig of suf van een ruggenprik en maakt de bevalling dus helemaal mee.
Nadelen van een ruggenprik:
- Soms, bij 5 tot 10 van de 100 vrouwen, werkt een ruggenprik onvoldoende. De ruggenprik wordt dan mogelijk opnieuw uitgevoerd.
- Het persen met een ruggenprik duurt langer. Daardoor heb je meer kans op een bevalling met de vacuümpomp (een ‘vaginale kunstverlossing’).
- Je hebt een grotere kans op een keizersnede.
- De weeën zijn vaak minder krachtig en je hebt daardoor mogelijk extra medicijnen nodig om de weeën weer krachtiger te maken.
- Je hebt vaker een lage bloeddruk en daarom krijg je een infuus met vocht en soms medicijnen om te voorkomen dat je bloeddruk te laag wordt.
- Je kunt je bed niet uit, omdat je minder gevoel hebt in je benen. Dit gevoel komt langzaam weer terug nadat de toediening van medicijnen is stopgezet. Bij een lage dosering heb je meer gevoel in je benen en kun je soms staan en lopen.
- Je hebt meer problemen met plassen, omdat je door de verdoving niet goed voelt dat je moet plassen. Daarom krijg je vaak (tijdelijk) een blaaskatheter. Na de bevalling wordt de katheter weer verwijderd.
- Je hebt vaker koorts met een ruggenprik. Je lichaamstemperatuur kan stijgen door een ruggenprik. Het is dan lastig om te bepalen of dat door de ruggenprik komt of dat het om koorts gaat door een infectie. Voor de zekerheid krijg je dan een antibioticum. Soms moet de baby na onderzoek door de kinderarts worden opgenomen op de kinderafdeling en krijgt de baby ook een antibioticum.
- Soms hebben vrouwen tijdens een ruggenprik last van jeuk. Deze bijwerkingen hebben vaak te maken met de samenstelling van de medicijnen.
- Soms hebben vrouwen na een ruggenprik last van hoofdpijn. Dit komt omdat er een gaatje in het hersenvlies is geprikt waaruit hersenvocht lekt. Deze hoofdpijn kan met medicijnen behandeld worden.
Pompje met Remifentanil
Remifentanil is een morfineachtige pijnstiller die wordt toegediend via een slangetje in de arm (infuus), dat vastzit aan een pompje. Je kunt zelf met een drukknop de hoeveelheid remifentanil bepalen die je via het infuus krijgt. Het pompje is zo afgesteld dat je jezelf nooit te veel kunt geven.
Remifentanil geeft verlichting van de pijn maar haalt de pijn niet helemaal weg. Je zult de weeën dus nog gedeeltelijk blijven voelen. Je word er een beetje suf van waardoor je je beter kan ontspannen.
Voordelen van Remifentanil:
- Remifentanil werkt snel, vaak al na een paar minuten.
- Na de bevalling is Remifentanil snel uit je bloed verdwenen.
Nadelen van Remifentanil:
- Remifentanil kan van invloed zijn op je ademhaling en op de hoeveelheid zuurstof in je bloed. Daarom moeten jij en je kindje bij gebruik van dit middel continu zorgvuldig in de gaten worden gehouden.
- Het is nog niet goed onderzocht welk effect Remifentanil op de borstvoeding heeft.
- Het werkt ongeveer 3 uur, daarna neemt de werking af. Remifentanil is daarom bedoelt voor het laatste stuk van de bevalling.
Relivopan (lachgas)
Lachgas is een mengsel van stikstof en zuurstof. Het zorgt ervoor dat je wat slaperig wordt en dat de scherpste pijn van een wee niet meer wordt gevoeld.
Lachgas wordt meestal gebruikt tijdens de laatste fase van de ontsluiting. Deze fase kan als zwaar en pijnlijk worden ervaren. Lachgas kan dan verlichting geven.
Ongeveer een halve minuut voordat de wee begint, inhaleer je het lachgas totdat de wee is verdwenen. Dit zorgt ervoor dat tijdens het hoogtepunt van de wee het meeste effect wordt bereikt.
Hoe werkt het?
Tijdens het gebruik van lachgas blijf je bij volle bewustzijn. Het lachgas wordt via een masker ingeademd en in de longen opgenomen in het bloed. Het vermindert de pijn na een paar ademhalingen vrijwel direct. De werking stopt enkele minuten na het beëindigen van de behandeling.
Via een speciaal dubbelmasker kun je het lachgas zelf inhaleren. Het gas dat tijdens de toediening ontsnapt en de uitgeademde lucht, wordt afgezogen door het kinmasker wat met een elastiek om je achterhoofd vast zit.
Belangrijk is dat je beide maskers de gehele tijd ophoudt, om zo een veilige situatie te waarborgen voor jou en iedereen om je heen.
Tijdens de allerlaatste fase, het persen, stopt de behandeling met lachgas. Het kinmasker blijft nog 20 minuten op, zodat het gas in de uitgeademde lucht goed wordt afgezogen.
Pijnbestrijding met lachgas mag maximaal twee tot drie uur. Indien langer pijnbestrijding nodig is of men denkt dat de bevalling mogelijk nog langer kan gaan duren, wordt gezorgd voor een passende oplossing.
Voordelen
- Lachgas werkt snel, binnen enkele minuten voel je al verschil.
- Je maakt de bevalling bewust mee.
- Lachgas is snel uit je lichaam als de toediening stopt.
- Je hebt het gevoel van controle omdat je het zelf toedient.
- Lachgas heeft geen schadelijke gevolgen voor de baby.
- Je hoeft voor deze vorm van pijnstilling geen infuus
- Je eigen verloskundige mag deze pijnstilling geven, je hoeft niet te worden overgedragen aan het medisch personeel van het ziekenhuis.
Nadelen
- Rondlopen is niet mogelijk vanwege de apparatuur waarmee lachgas wordt toegediend.
- Lachgas kan alleen worden gebruikt tijdens de ontsluiting en niet tijdens het persen, omdat je daar geconcentreerd voor moet zijn.
- Lachgas als pijnbestrijding is bij ongeveer 50% van de vrouwen als voldoende effectief gebleken.
- Mogelijke bijwerkingen kunnen zijn: misselijkheid, slaperigheid, overgeven, dromerigheid.
- Het kan soms zijn dat het niet beschikbaar is, bijvoorbeeld wanneer de systemen allemaal in gebruik zijn.
- Voor vrouwen die Vitamine B12 gebruiken in verband met tekorten, kan er geen zekerheid worden geboden over de schadelijkheid van het gebruik van lachgas.
In het volgende filmpje wordt het nogmaals goed uitgelegd:
Altijd bereikbaar
Wij zijn 24 uur per dag, 7 dagen in de week te bereiken! Je kunt ons bellen via
Buiten kantoortijden wordt dit nummer doorgeschakeld naar de dienstdoende verloskundige.
Bij geen gehoor, zijn wij altijd te bereiken op
Onze praktijkassistentes werken van maandag tot en met vrijdag van 9.00 - 14.30 uur. Je kunt ze bellen of mailen voor het maken van afspraken, stellen van vragen of overige informatie. Ons emailadres is: vita@annature.nl